06 Sep Моќ на народот: Истражување на квир ослободувањето на Marsha P. Johnson (втор дел)
Можеби најмалку важниот, но најмногу дискутиран аспект од животот на Џонсон е она што таа го стори или не за време на немирите во Стоунвол. Речиси секое модерно претставување на немирите ја вклучува Џонсон, или лик кој очигледно е моделиран по неа. Таа е единствената вистинска личност која е прикажана во белата фантазија на Роланд Емерих од 2015 година, Стоунвол. Според Џонсон, во едно интервју за писателот Ерик Маркус за таа ноќ:
Јас бев подалеку ви градот и не стигнав до центарот на градот до околу два часот. Кога стигнав во центарот на градот, местото веќе гореше, и веќе имаше напад. Немирите веќе започнаа.
Но, да се биде легенда не ги плаќа сметките. Џонсон живееше на улиците во поголемиот дел од својот живот и се потпираше на добротворната и сексуалната работа за да преживее. Повеќе од една деценија, таа остана во станот во Њу Џерси на геј активистот Ренди Викер, кој стана еден од нејзините најблиски пријатели. Но, нејзината најдобра пријателка, речиси целиот нејзин живот, била Силвија Ривера. Според Ривера, се сретнале на улиците кога Ривера имала 12 години, а Џонсон имала 18 години. Заедно, тие ја конципирале идејата дека транс луѓето се маргинализирана заедница, одвоена од, но поврзана со поширокоиот квир свет, и дека оваа заедница има свои потреби кои често биле занемарени или жртвувани дури и кога ги ставале своите тела на линијата како војници на “геј-револуцијата”.
Кратко по Стоунвол, Џонсон и Ривера ја основаа Street Transvestite Action Revolutionaries (или STAR) и ја создадоа STAR куќата, краткотраен, нефинансиран заеднички простор за транс жени кои живеат на улиците.
STAR имаше радикална платформа која нема да изгледа нелогично во денешното Движење за црни животи. Во него беа вклучени “слободното родово изразување, крај на неправдата на затворот и бездомништвото и создавање на инклузивна заедница која ги отфрла обврзувачките дефиниции за родот и сексуалниот идентитет”, според книгата на Стефан Л. Коен The Gay Liberation Youth Movement in New York.
Како што не звучи оваа платформа? Околу 90% од организираните движења за правата на ЛГБТ денес. И покрај фактот што речиси сите квир политички групи тврдат дека Стоунвал има митско потекло, во моментот кога започнало “нашето” движење, малкумина се подготвени да ја прифатат радикалната политика на жените кои биле таму.
“Марша долго време ги именуваше овие работи прецизно и силно”, објаснува Реина Госет. Со години, бидејќи таа беше организатор на младите заедници во проектот за право на Силвија Ривера, Госет работи на откривање и обновување на наследството на Џонсон. Заедно со режисерот Саша Ворцел, таа е креатор на Happy Birthday, Marsha!, претстојниот, малку аисториски наративен краток филм кој ја замислува Џонсон во часовите што доведоа до немирите во Стоунвол.
Ривера и Џонсон речиси секогаш се споменуваат заедно, но на Ривера честопати и’ се припишува нивното политичко размислување, додека Џонсон е претставена како нејзината дрска црна асистентка. Како и обично, реалноста е посложена. “Марша дефинитивно имаше своја политичка имагинација”, вели Госсет. Во истото интервју во кое Џонсон ја посочи трансфобијата на геј мажите и го спомна своето сојужништво со лезбејките, таа исто така се залага за квир движење кое ќе се фокусира на активизам против затвореништво и борба против бездомништво. Ова е две години пред озлогласениот говор на Силвија Ривера на Прајдот во 1973 година, кога таа беше исвиркана за побунувањето против белото, среднокласно удобство на движењето.
Сепак, Госсет не е заинтересирана да расправа за тоа кој прв дошол до некоја од идеите. Политичката имагинација и соништата за слобода не се случуваат во силос”, вели таа. Потребна е заедница, бидејќи треба да бидеме во можност да видиме дека нашите проблрми ги делиме со други, и дека тие се создадени од системски сили, а не од лични неуспеси. Зошто, тогаш, Ривера ја добива целата заслуга? Вистината е, не станува збор за тоа кој што рекол, туку за тоа кој сме способни да слушнеме.
“Марша преживеа користејќи го трикот на класичен измамник”, вели Винтер, експерт за архетипот на квир црниот измамник. Неговиот последен филм, Jason and Shirley, е повторно претстаување на првиот таков лик во кинематографијата, Џејсон Холидеј, од експерименталниот документарец на Ширли Кларк од 1967 година, Portrait of Jason.
“Марша им дозволи на луѓето да мислат дека е мутава – и таа беше малку мутава – за да го обезбеди нејзиниот опстанок”, вели тој. Покажувањето на гнев, за црна личност во Америка, е најбрзиот начин да бидете цензурирани, игнорирани, казнети или убиени. Единствен исклучок од тоа правило? Дрскиот црн пријател, кој може малку да се налути, се’ додека е на смешен, браво-девојко начин. Во тој случај, лутината може дури да биде и наградена (барем во ограничена смисла).
Има сцена во The Death and Life of Marsha P. Johnson, во која токму оваа динамика се одигрува, каде пијан геј бел човек радосно ја поздравува Џонсон на Кристофер Стрит. И покрај тоа што и’ кажува колку е храбра, тој ја наметнува својата мажественост кон камерата – и кон самата Џонсон – како единствената правилна вистина за нејзиниот род. Џонсон низ смеа се побунува – “Како го знаеш сето ова?”, прашувајќи остро – при што останува игнорирана. Тоа е совршено обајснување за тоа како прегратката, исто така, може да биде и лудачка кошула.
“Белата геј култура секогаш наоѓаше место за црната женска радост”, вели Винтер, “како начин да ги изразат своите болки и страдања”. Така, Џонсон се претвора во симбол за “сите” квир луѓе – но “сите” речиси секогаш значи универзализирани искуства на бели геј мажи. Специфичната болка на Џонсон, нејзиното специфично страдање, зазема задно седиште. Затоа ја познаваме насмевката на Џонсон, но не и мислите што минувале низ нејзината глава. Затоа можеме да ја паметиме Џонсон како маченичка, но ги игнорираме целите за кои таа се бореше.
За среќа, голем број црни транс женски активистки одбија да дозволат Џонсон да биде сведена на една слика. Џонсон продолжува да живее во краткиот филм на Госет и Вортзел, кој тие се надеваат да го објават следната година. Тие, исто така, веќе работат на долгометражен продолжеток на филмот за Џонсон. Покрај тоа, сеќавањето за неа е зачувано во новиот Марша П. Џонсон Институт, замислата на 29-годишната организаторка на заедницата Елл Хернс. Хернс вели дека го создала институтот специјално “затоа што Марша се идолизира на начин што ја отстранува” од нејзините вистински политички цели. Институтот создава простор за црни транс жени – особено оние кои, како Џонсон, живеат во сиромаштија или на работ на општеството – да се здружат и да работат кон нивното заедничко зајакнување.
Исто како Џонсон, црните транс жени кои сакаат да бидат активни во современото квир движење, се принудени да се фокусираат на организациските цели на другите, вели Хернс, бидејќи тие немаат организации кои им даваат приоритет на нивните потреби. “Во филантропијата, еден денар од секои сто долари оди на транс [прашања]. Значи, можете само да замислите колку малку пари добиваат црните транс жени. “Сепак, истите овие жени се меѓу оние членови на заедницата на кои најмногу им е потребна помош, со значително повисока сиромаштија, дискриминација, лошо здравје, насилство и смрт.
Смртта на Џонсон никогаш не беше соодветно објаснета. Нејзиното тело беше уловено од реката Хадсон во попладневните часови на 6 јули 1992 година. Иако NYPD официјално прогласи дека станува збор за самоубиство, многумина од нејзините најблиски пријатели веруваат дека тоа било или несреќа или убиство. Според Проектот за борба против насилство во Њујорк (AVP), 1992 година беше најлошата година за насилство врз ЛГБТ заедницата. Два месеци по смртта на Џонсон, Хати Мае Коенс и Брајан Мок беа изгорени до смрт од бели супремацисти во нивниот стан во Салем, Оре. Два месеци подоцна, Ален Шиндлер, Офицер од третата класа, беше претепан до смрт од страна на еден сопатник во јавен тоалет во Јапонија. Неговото тело беше толку брутализирано, што патологот кој ја изврши обдукцијата ги спореди повредите со оние што се среќаваат при сообраќајни несреќи.
Денес, пријавените убиства на геј мажи и лезбејки се релативно ретки. Во 2015 година, АВП забележа осум униства на геј мажи или лезбејки во инциденти поврзани со пристрасност. Истата година, и покрај тоа што завземаат само околу 0,6% од населението, 16 трансродови лица биле убиени – од кои 13 биле црни транс жени. Поголемиот дел од сторителите биле стрејт бели мажи.
Марша П. Џонсон се бореше, а веројатно и умре, за геј ослободување. Иако се’ уште сведочиме и доживуваме насилство и дискриминација денес, живееме во Америка која е многу побезбедна за геј мажите и лезбејките поради животот што таа го живееше. Сепак, движење што ја идолизира, прави премалку за црните трансродови жени како неа.
Конечно – благодарение на работата на квир црните уметници и активисти како Госет, Винтер и Хернс – подготвени сме да ја препознаеме жената зад иконата, болката зад радоста, умот зад насмевката. Но, тоа значи повеќе отколку само да се залепи лицето на Џонсон на плакатите на Парадата на гордоста – тоа значи да се слушаат црни транс жени и да се стави нашата финансиска и законодавна моќ зад проблемите што ги засегаат. Дотогаш, повиците за сеќавање на Џонсон од страна на мејнстрим белите ЛГБ групи ќе останат ништо повеќе од празни ветувања облечени во црно лице.