Декриминализација на дрогите како основа за хумана и ефективна политика за дроги

Анализата е достапна ТУКА.

Брифот од анализата е достапен на македонски, албански и англиски јазик.

Во текот на последните неколку децении употребата на дрогите постојано се зголемува во целиот свет, и покрај рестриктивните политики на прохибицијата. Тој традиционален пристап на забрана и казнување поради поседување и употреба на дроги создава социјална неправда на индивидуално ниво, јавно-здравствени проблеми и високи социјални трошоци на макрониво.

Република Северна Македонија не отстапува од овој начин на третирање на прашањето за употреба на дроги. Имено, Кривичниот законик забранува организирање, производство, преработка и продажба на наркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори.1 Исто така, забрането е поседувањето на наркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори заради нивна понатамошна продажба, пренесување или посредување во продажбата. Одредбите не забрануваат поседување за лична употреба, но воспоставена е значајна пракса на институциите, како, на пример, на Министерство за внатрешни работи, Јавното обвинителство и судовите, преку која најчесто осудени лица за поседување на недозволена супстанција се токму оние лица кои супстанцијата ја поседувале за лична употреба (Бошкова, Тупанчевски 2014).

Ваквиот однос на кривично-правниот систем кон луѓето кои употребуваат дроги влијае врз нивно дополнително маргинализирање, повреда на нивните права и ограничување во можноста да добијат соодветна заштита на правата пред надлежните институции. Останатите документи и активности со кои се спроведува политиката за дроги на национално ниво се неконтинуирани (проектно засновани) и неконзистентни, со што се создава хаос во нивното спроведување и ефектите од неа. На пример, Националната стратегија за дроги2 2014 – 2020 не предвидува легализација на канабис за медицински цели, но тоа е направено врз основа на политичка одлука, а не е спроведено дефинирањето на минимални количини на дроги за лична употреба планирано со Националната стратегија за дроги 2006 – 20123. Намерата на оваа мерка беше да се почитуваат правата на луѓето кои употребуваат дроги, да не се лишуваат од слобода поради поседување на која било дрога за лична употреба и да се намалат трошоците поврзани со полициските акции и судските процеси. Напротив, праксата на лишување од слобода на луѓе кои поседуваат дроги за лична употреба и нивно казнување продолжува да се спроведува до денес.